Article

Makale

Türk Kültüründe Ağaç Sembolizmi ve Filmlere Yansıması

Tree Symbolism in Turkish Culture and Reflection on Films

Eda TURANCI,Özlen ÖZGEN
Year 1, Issue 1, Pages:154-171

Trees have various cultural meanings and symbolic values, as well as being a concrete element of nature. Trees have a significant place in Turkish culture, basically as a symbol of life, vitality, immortality, abundance and productivity, hope, fertility, reproduction, health and wellness. The literature indicates classifications based on the meanings attached to trees, such as “the tree of life”, “wish trees”, “cosmic trees” and “sacred trees”. This study was not limited by any of these classifications. The purpose of this study is to present a general evaluation of the symbolic and cultural meanings of the tree in Turkish culture and to examine tree representations in three selected Turkish films (Gökçeçiçek, Tatlı Dillim and Siyah Gelinlik) with purposeful sampling in cinema, which is regarded as a cultural asset carrier.

Birincil anlamıyla doğada somut olarak var olan bir unsuru tanımlayan ağaç, kültürel olarak da çeşitli anlamlar taşıyan ve sembolik değerlere sahip olan bir ögedir. Temelde; yaşamın, canlılığın, ölümsüzlüğün, bolluğun, bereketin, umudun, doğurganlığın, üremenin, sağlığın ve sıhhatin sembolü olarak görülen ağaç, Türk kültüründe önemli bir yere sahiptir. Ağaca atfedilen anlamlar üzerinden literatürdeki sınıflandırmalar incelendiğinde; “hayat ağacı”, “dilek ağacı”, “yaşam ağacı”, “kozmik ağaç”, “kutsal ağaç” gibi ayrımlara rastlanmaktadır. Ancak, bu çalışma söz konusu ağaç türlerinden herhangi biri ile sınırlandırılmamıştır. Çalışmanın amacı, genel olarak Türk kültüründe ağacın sembolik ve kültürel anlamlarına ilişkin bir değerlendirme sunulabilmesi ve kültürün taşıyıcısı olarak görülen sinemada amaçlı örneklem ile seçilmiş üç Türk filminde
(Gökçeçiçek, Tatlı Dillim ve Siyah Gelinlik) ağaç temsillerinin incelenmesidir.