Makale
Makale
‘Hürriyet’, ‘Sabah’ ve ‘Cumhuriyet’ Gazetelerinin Kahramanmaraş Depremi Sonrasında Bilişsel Yapı Bağlamında Karşılaştırılması
A Comparison of ‘Hürri̇yet’, ‘Sabah’ and ‘Cumhuri̇yet’ Newspapers in the Context of Cognitive Structure after the Kahramanmaraş Earthquake
Mehmet ÖZDEMİR,Taylan MARAL
Yıl 6, Sayı 12, Sayfalar:190-215
Language, which is the basic tool people use to express their thoughts and feelings, shapes people's thought processes as well as communication and creates social impact. The language used within the framework of a particular topic or discussion is referred to as 'discourse'. The social impact of discourse depends on whether the language used is perceived correctly or incorrectly, whether it is directed towards a certain social segment, and how it shapes people's thoughts. Social impact can be created through language and discourse used in many fields such as media, politics, advertising, and education. In this respect, newspapers play an important role in the formation of social influence. Newspapers are a powerful media tool that can reach large segments of society and help raise awareness on various issues. While presenting news to their readers, they also shape society by addressing a particular event or issue from different angles. This increases the role of newspapers in creating social impact. Newspapers play many roles such as announcing the effects of the disaster, informing the public, asking for help, and strengthening the sense of solidarity and cooperation in the society. Especially in disasters such as earthquakes, they raise awareness about the possible effects of the disaster by providing accurate and accurate information to the public. At the same time, they make calls for help by informing the public about the situation, losses, and damages in the places in the disaster area. The aim of this study is to compare the attitudes of the national newspapers Hürriyet, Sabah and Cumhuriyet during the Kahramanmaraş-centered earthquake on February 6, 2023, and how they showed this stance in the headlines of their newspapers. The findings obtained in this study also reveal the use of divisive or unifying language in the newspapers in situations such as disaster and war, which are considered as the times when the society should be in unity and solidarity.
İnsanların düşüncelerini ve duygularını ifade etmek için kullandıkları temel araç olan dil, iletişim kurmanın yanı sıra insanların düşünce süreçlerini de şekillendirmekte ve toplumsal etki oluşturmaktadır. Belirli bir konu ya da tartışma çerçevesinde kullanılan dil ise ‘söylem’ olarak ifade edilmektedir. Söylemin toplumsal etkisi, kullanılan dilin doğru veya yanlış algılanmasına, belirli bir toplumsal kesime yönelik olup olmamasına ve insanların düşüncelerini nasıl şekillendirdiğine bağlıdır. Politika, reklam, eğitim gibi birçok alanda kullanılan dil ve söylem yoluyla medya toplum üzerinde istediği şekilde bir etki oluşturmaya çalışmaktadır. Bu açıdan kitle iletişim araçlarının en önemlilerinden biri olan gazeteler, toplumsal etki oluşumunda önemli bir rol oynamaktadır. Gazeteler, toplumun geniş kesimlerine ulaşabilen ve çeşitli konularda farkındalık yaratmaya yardımcı olan güçlü kitle iletişim araçlarından biridir. Okuyucularına haberleri sunarken, belirli bir olayı veya konuyu farklı açılardan ele alarak toplumu da şekillendirmektedir. Bu da toplumsal etkinin oluşmasında gazetelerin rolünü artırmaktadır. Gazeteler, afetin etkilerini topluma duyurarak, halkı bilgilendirmek, yardım talep etmek, toplumda dayanışma ve iş birliği duygularını güçlendirmek gibi önemli birçok görevi de yerine getirmeye çalışmaktadır. Özellikle depremler gibi afetlerde, halka doğru bilgiler sunarak, afetin olası etkileri hakkında bilinçlendirme yapmaktadırlar. Aynı zamanda, afet bölgesindeki durumu, kayıpları ve hasarları halka duyurarak, yardım çağrılarında da bulunmaktadırlar. Bu çalışmada, yayın politikaları farklı olan Hürriyet, Sabah ve Cumhuriyet gazetelerinin 6 Şubat 2023’te Kahramanmaraş merkezli yaşanan depremde gazetelerinin manşetlerinde gösterdikleri tavır ve duruşları değerlendirilmiştir. Nitel ve nicel yöntemli bir araştırma olan bu çalışmada Kahramanmaraş depremine yönelik haber ve yorumlar içerik analizi tekniği kullanılarak incelenmiştir. Edilen bulgular, toplumun birlik ve beraberlik içerisinde olması gereken zamanlar olarak değerlendirilen afet ve savaş hâli gibi durumlarda, gazetelerdeki ayrıştırıcı veya birleştirici dilin kullanımı da ortaya koymayı amaç edinmektedir.