Makale

Makale

'Instagram' Kullanıcılarının 'Yakın Arkadaş' Özelliğini Kullanım Pratikleri Üzerine Bir Araştırma

A Research on the User Practices of ‘Instagram’s ‘Close Friend’ Feature

Sinan AŞÇI,Nihal KOCABAY ŞENER
Yıl 6, Sayı 11, Sayfalar:118-143

Social networking sites (SNS) are spheres where individuals meet their acquaintances both offline and online. Individuals post a variety of content on their SNS profiles as users. Instagram is a popular SNS both in the world and Turkey. Since 2018, Instagram has added the ‘close friend’ feature to story sharing. By using this feature, users can control who can view their published stories and limit it to a specific group. The purpose of this study is to understand the reasons for using the ‘close friend’ feature on Instagram and how the use of this feature is perceived. In the research, phenomenological design, one of the qualitative methods, was used and purposeful sampling was preferred. Data were collected in two stages. In the first stage, 200 people were reached and qualitative data were collected with a questionnaire created in Google Forms. In the second stage, in-depth interviews were conducted with 15 people who participated in the first stage. It is possible to express some of the data obtained as a result of the research as follows: The people who are on the ‘close friends’ list of the participants who use the feature are not those who are close friends in offline life. Participants focus on inclusion or exclusion while determining their ‘close friend’ lists. The prominent themes for inclusion are ideological affinity, similar lifestyles, and non-judgment. The reasons for exclusion are family/relatives, and work relations. Observing other users regarding the determination of ‘close friend’, the participants stated that it was mainly lifestyle and related alcohol use. Participants generally stated that they were not bothered by being on the ‘close friends’ list of others and defined the ‘close friends’ list as a safe space. Participants who did not use the “close friend” feature stated that they were not satisfied with being on someone else's list or that they were neutral.

Sosyal ağ siteleri (SAS), bireylerin hem çevrimdışı hayatta hem de çevrimiçi ortamda tanıdıklarının bir araya geldiği yerlerdir. Kullanıcı olarak bireyler SAS’ta yer alan profilleri üzerinden çeşitli paylaşımlar yapmaktadır. Instagram, hem dünyada hem de Türkiye’de popüler olan bir SAS’tır. Instagram, 2018 yılından bu yana hikâye paylaşımlarına ‘yakın arkadaş’ özelliğini getirmiştir. Bu özellik kullanıcıların yayınladıkları hikâyelerin sadece belirli bir grup tarafından görüntülenmesini sağlamaktadır. Bu çalışmanın amacı, Instagram’da ‘yakın arkadaş’ özelliği kullanımının nedenlerini ve bu özelliğin kullanımının nasıl algılandığını anlamaktır. Araştırmada nitel yöntem uygulamalarından fenomenolojik desen kullanılmıştır ve amaçlı örneklem tercih edilmiştir. Veriler iki aşamalı olarak toplanmıştır. Birinci aşamada 200 kişiye ulaşılmış ve Google Formlar’da oluşturulan bir soru formu ile nitel veriler toplanmıştır. İkinci aşamada ise birinci aşamaya katılan 15 kişi ile derinlemesine görüşme yapılmıştır. Araştırma sonucunda elde edilen verilerin bazılarını şöyle ifade etmek mümkündür: ‘Yakın arkadaş’ özelliğini kullanan katılımcıların Instagram’da ‘yakın arkadaş’ listesinde yer alan kişiler sadece çevrimdışı hayatta yakın arkadaşı olan kişiler değildir. Katılımcılar ‘yakın arkadaş’ listelerini belirlerken kapsamaya ya da dışarıda bırakmaya odaklanmaktadır. Kapsama için öne çıkan temalar şöyledir: İdeolojik yakınlık, benzer hayat tarzı, yargılanmama. Dışarıda bırakma nedenleri ise aile / akrabalar, iş ilişkileridir. Katılımcılar başkalarının ‘yakın arkadaş’ belirlemelerine ilişkin gözlemlerinde ise hayat tarzı ve bununla bağlantılı olarak alkol kullanımını belirtmişlerdir. Katılımcılar, genellikle başkalarının ‘yakın arkadaş’ listesinde olmaktan rahatsız olmadıklarını ifade etmiş ve ‘yakın arkadaş’ listesini güvenli alan olarak tanımlamıştır. ‘Yakın arkadaş’ özelliğini kullanmayan katılımcılar ise başkasının listesinde bulunmaktan memnun olmadıklarını ya da nötr olduklarını söylemiştir.